Een groeiend aantal organisaties erkent dat klimaatverandering van invloed kan zijn op de bedrijfsmiddelen en -prestaties. Als gevolg daarvan zien we dat bedrijven maatregelen nemen om zich aan te passen en de blootstelling aan klimaatrisico's te beperken, zoals de overgang naar een koolstofarme bedrijfsvoering om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen in lijn met de internationale verplichtingen in het kader van het Akkoord van Parijs.
Deze inspanningen zijn noodzakelijk, maar organisaties moeten rekening houden met de mensenrechten en sociale gevolgen van hun inspanningen om te reageren op klimaatveranderingsrisico's door due diligence uit te voeren op hun klimaatmaatregelen, ook in hun supply chains.
Tijdens COP27 bevestigden bedrijfsleiders hun inzet voor een “Rechtvaardige Transitie”, waarvan de kern is om schade aan werknemers, gemeenschappen en regio's te voorkomen op weg naar decarbonisatie en energietransitie en tegelijkertijd bij te dragen aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG's).
Onze benadering van Just Transition
Vanuit het perspectief van een organisatie is een Just Transition een proces waarin een organisatie de risico's van klimaatverandering beperkt en zich aanpast en op een sociaal en ecologisch verantwoorde manier overstapt op een koolstofarme economie.
Een Just Transition betekent dat organisaties mensenrechten, sociale dialoog, arbeidsrechten en principes van fatsoenlijk werk integreren in strategieën voor het beheer van klimaatrisico's om gedeelde voordelen op te leveren voor bedrijven, werknemers en gemeenschappen (VN, 2023).
Organisaties hebben de mogelijkheid om via hun Just Transition-strategieën het welzijn van mensen te maximaliseren en zich op te werpen als voorvechters van mensenrechten.
Wanneer organisaties de problemen rond klimaatverandering en de voorgestelde maatregelen om deze aan te pakken onderzoeken, is het noodzakelijk om te begrijpen dat deze intrinsiek verbonden zijn met mensen. Een Rechtvaardige Overgang is een holistische, mensgerichte, op mensenrechten gebaseerde benadering van klimaatverandering.
Hoe kan uw klimaatstrategie de mensenrechten beïnvloeden?
Uw klimaatveranderingsstrategie kan gevolgen hebben voor mensenrechten door:
- De mitigatiemaatregelen die u neemt om klimaatverandering tegen te gaan: bijvoorbeeld het kopen van koolstofcompensaties; of het kopen van koolstofkredieten; of het ontwikkelen van op de natuur gebaseerde oplossingen.
- De aanpassingsmaatregelen om te reageren op de fysieke risico's en gevolgen van klimaatverandering: bijvoorbeeld irrigatie-infrastructuur om u aan te passen aan droogte.
- De overgangsacties naar nieuwe manieren van produceren, projecten of nieuwe bedrijfsmodellen: bijvoorbeeld overstappen van energie op basis van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie, of maatregelen voor een groene economie met behulp van nieuwe technologieën en circulariteit.
Praktijkvoorbeelden:
| Matigingsactie | Aanpassingsactie | Overgangsactie |
|
Een organisatie die bijvoorbeeld haar uitstoot wil verminderen, besluit om koolstofkredieten te kopen van een leverancier die actief is in het Amazonegebied. De leverancier van koolstofkredieten heeft echter nagelaten om inheemse gemeenschappen te raadplegen en heeft hen schade berokkend. Er is ook beweerd dat het project geen klachtenmechanisme had om de toegang van gemeenschappen tot herstel te vergemakkelijken.
|
Een organisatie bouwt bijvoorbeeld een barrière om haar eigen activa te beschermen tegen overstromingen zonder rekening te houden met de gevolgen voor de ecosysteemdiensten die water leveren aan de omliggende gemeenschappen.
|
Een organisatie diversifieert bijvoorbeeld haar portefeuille van energieopwekking door middel van projecten voor hernieuwbare energie die aanzienlijke hoeveelheden mineralen vereisen, zoals lithium, kobalt en koper. Belangengroepen beweerden echter dat voor het kobalt gedwongen kinderarbeid was gebruikt in een conflictgebied in Latijns-Amerika. Ze beweerden ook dat de supply chain zelden werd gecontroleerd op het risico van dwangarbeid of andere misstanden. |
De acties die bedrijven ondernemen om de klimaatverandering aan te pakken, vereisen dat ze op zoek gaan naar nieuwe technologieën en vaardigheden, wat kan leiden tot onvoorspelbare risico's op het gebied van arbeids- en mensenrechten. Dit omvat bijvoorbeeld gevolgen voor het milieu in verband met de winning van kritieke mineralen, heeft gevolgen voor werknemers, waaronder kinderarbeid, gevaarlijke arbeidsomstandigheden en nadelige gevolgen voor gemeenschappen, waaronder inheemse volkeren.
Het gebrek aan zorgvuldigheid op het gebied van mensenrechten bij klimaatmaatregelen hangt sterk samen met aanpassingsproblemen en verergert de kwetsbaarheid in risicolanden. (IHRD,2022)
Wat kun u doen?
Ten eerste moet u uw bewust zijn van de mogelijke gevolgen van uw klimaatmaatregelen en deze meten. Dit kan worden gewaarborgd door zinvolle due diligence op het gebied van mensenrechten uit te voeren, zoals uiteengezet in de VN-richtlijnen voor bedrijven en mensenrechten.
Zorgvuldigheid op het gebied van mensenrechten houdt in dat u beleid ontwikkelt om mensenrechten te respecteren, nadelige gevolgen voor mensenrechten identificeert en daarnaar handelt, inclusief het bieden van genoegdoening, en zorgvuldigheid op het gebied van mensenrechten uitbreidt over value chain.
De UN Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGP's) worden steeds vaker opgenomen in harde wetgeving (zoals de Corporate Due Diligence Directive van de EU), die organisaties kan helpen schade te voorkomen op weg naar een rechtvaardige transitie.
Ten tweede, zorg voor due diligence binnen uw supply chains met betrekking tot klimaatmaatregelen door een verantwoord inkoopprogramma aan te nemen om potentiële negatieve gevolgen binnen uw supply chain te identificeren, te monitoren en aan te pakken. Inzicht in de herkomst van je inkoop en de mogelijke gevolgen voor mens en milieu is essentieel. Fabrikanten van batterijen voor energieopslag moeten bijvoorbeeld nagaan of het betrekken van essentiële mineralen zoals lithium, kobalt en koper geen negatieve gevolgen heeft voor lokale gemeenschappen, werknemers of het milieu bij de bron van winning. Slechte veiligheidsomstandigheden, veiligheids- en conflictproblemen en een gebrek aan overleg met de gemeenschap zijn veelvoorkomende problemen waar je op moet letten.
Ten derde moet u een beter inzicht krijgen in de lokale context en sociale en milieuconflicten die u bloot kunt stellen aan een grotere impact op mensenrechten via uw klimaatacties. Als ubijvoorbeeld landaankoop vereist, moet u weten of inheemse gemeenschappen daarvan afhankelijk zijn om hun recht op vrije, voorafgaande en geïnformeerde raadpleging af te dwingen. U moet u afvragen of er historische conflicten zijn rond landgebruik. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat uw klimaatactie sociale conflicten niet verergert en geen invloed heeft op de bestaansmiddelen van gemeenschappen.
Ten vierde, maak werk van een verantwoord beheer van de reorganisatie van uw organisatie met betrekking tot de arbeidskrachten die nodig zijn voor de transitie. Fatsoenlijk werk is de kern van een rechtvaardige transitie en benadrukt het belang van sociale dialoog en arbeidsrechten. Het invoeren van een nieuwe technologie voor hernieuwbare energie kan bijvoorbeeld leiden tot drastische veranderingen in het personeelsbestand, dus u moet van tevoren bepalen hoe u werknemers bij- of omschoolt om banenverlies en sociale conflicten te voorkomen.
Tot slot moeten bedrijven mensenrechtenprincipes integreren in hun klimaatstrategieën en -praktijken. Ze moeten deze strategieën integreren in hun activiteiten en in de waardeketen om een rechtvaardige overgang te bevorderen.
U kunt met uw klimaatactie waarde creëren voor uw stakeholders door niet alleen negatieve gevolgen te voorkomen, maar ook door mensenrechten te bevorderen!
Hoewel het voor bedrijven belangrijk is om de gevolgen in de hele waardeketen te beheersen, is het ook belangrijk om ervoor te zorgen dat klimaatstrategieën worden ontwikkeld via een constructieve sociale dialoog met stakeholders, waaronder werknemers, werknemersvertegenwoordigers, vakbonden en gemeenschappen.
Deze betrokkenheid kan ervoor zorgen dat nadelige gevolgen worden geïdentificeerd en beperkt en kan wederzijds voordelige resultaten bevorderen wanneer bedrijven klimaatverandering aanpakken.
Hieronder volgen drie acties om de betrokkenheid van stakeholders te stimuleren:
- Samenwerken met mogelijk betrokken gemeenschappen Luisteren naar het perspectief van mogelijk getroffen mensen is een kernonderdeel van voortdurende due diligence en effectief bedrijfsmanagement. Het is van vitaal belang om hun perspectieven te integreren in je besluitvormingsprocessen en in de planning en uitvoering van mitigatie- en aanpassingsmaatregelen.
- Werk samen met uw leveranciers Dit betekent een uitnodiging om niet alleen de aanwezigheid van een mensenrechtenbeleid of -proces te bespreken, maar ook de manier waarop het wordt geïmplementeerd en de uitdagingen waarmee leveranciers worden geconfronteerd bij het implementeren ervan.
- Sociale dialoog met uw werknemers Het gaat om het uitwisselen van standpunten en het oplossen van problemen over de impact van de introductie van koolstofarme infrastructuur op arbeidsrechten, de behoefte aan bijscholings- en omscholingsprogramma's als partners in een wederzijds respectvolle relatie.
LRQA is er om te helpen
Klimaatverandering is complex en veel bedrijven vinden het een uitdaging om een geïntegreerde aanpak te ontwikkelen voor het beheren van risico's op het gebied van klimaatverandering en mensenrechten.
Om u te helpen bepalen welke mensenrechten bijzonder relevant zijn voor u en uw klimaatstrategie, hebben we deskundigen op het gebied van mensenrechten en klimaatverandering die verschillende multinationale en lokale organisaties ondersteunen bij het beoordelen, ontwerpen en versterken van hun mitigatie-, aanpassings- en overgangsplannen in overeenstemming met de geografische uitdagingen en in overeenstemming met de internationale normen op het gebied van mensenrechten en verantwoord ondernemen.
We geven u inzicht in de impact van mensenrechten en opkomende risico's voor de supply chain waar u bewust van moet zijn in de context van klimaatverandering. We raden u aan contact met ons op te nemen om uw vragen te beantwoorden over hoe het integreren van mensenrechten in uw klimaatstrategie eruit zal zien.
Het proces omvat zes belangrijke stappen:
- Beoordeling van feitelijke en potentiële gevolgen voor mensenrechten.
- Versterken van processen van voorafgaand overleg met etnische gemeenschappen.
- Bieden van innovatieve methodologieën voor de zinvolle participatie van houders van rechten die mogelijk worden beïnvloed door de mitigatie-, aanpassings- en transitieplannen.
- Integratie van bevindingen en levering van risicobeperkingsplannen en due diligence-raamwerken voor bedrijven.
- Bijhouden van impactbeheer en herstel in de loop van de tijd.
- Communiceren en rapporteren hoe de gevolgen worden aangepakt.
LRQA kan ook een gap analyse uitvoeren om u te helpen inzicht te krijgen in uw volwassenheidsniveau en een actieplan op te stellen om uw due diligence-raamwerk te versterken.
Als u meer wilt weten over hoe wij u kunnen helpen bij het managen van uw Social and Environmental Due Diligence proces, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.
